Pod presją: Kształtowanie przyszłości demokracji w Trójkącie Weimarskim

Stan naszych demokracji jest wszechobecnym tematem, który stawia nie tylko fundamentalne pytania dotyczące przyszłości polityki i społeczeństwa, ale także naszego losu jako Europejczyków. Odporność pluralistycznych, liberalnych demokracji w Europie jest pod znaczną presją. W agresywnym kontekście geopolitycznym są one jednocześnie narażone na napięcia wewnętrzne i zewnętrzne, które mogą objawiać się w polaryzacji opinii publicznej, nasileniu punktów zapalnych w społeczeństwie, rosnącym spadku zaufania do demokracji przedstawicielskiej, umacnianiu się partii narodowo-populistycznych, a nawet podważaniu państwa prawa. 

We Francji, w Niemczech i w Polsce wszystkie te tendencje są wyraźnie widoczne, jednak rozwijają się w różnych systemach politycznych, procesach rozwojowych, kulturach pamięci demokratycznej i strukturach społecznych. W ostatnich latach można było zaobserwować nie tylko niepokojące, ale także wiele obiecujące przejawy rozwoju demokracji. Ponieważ demokracje żyją dzięki stałym procesom dostosowawczym do nowych realiów społecznych i politycznych, przyszła stabilność polityczna w Europie zależy między innymi od tego, czy uda się to na dłuższą metę w krajach Trójkąta Weimarskiego. Ponadto Trójkąt Weimarski od początku swojego istnienia ponosi dużą odpowiedzialność za obronę demokracji w Europie. 

Projekt zajmuje się następującymi pytaniami:  

Jak reagują kraje Trójkąta Weimarskiego na obszary napięć, które szczególnie politycznie, instytucjonalnie i społecznie wystawiają na próbę i zmieniają odporność ich systemów demokratycznych? Gdzie występują podobieństwa i różnice, a gdzie jest potencjał do wspólnych działań? Jaką rolę mogą odegrać aktorzy polityczni, społeczeństwo obywatelskie, ale także gospodarka w umacnianiu demokracji w tych trzech krajach i w Europie? 

Cele projektu: 

Dzięki spotkaniom kluczowych aktorów z trzech krajów oraz trwającej trzy lata współpracy w Zamku Genshagen, ma zostać wspierana zarówno budowa unikalnej, interdyscyplinarnej i międzysektorowej sieci, jak i wymiana doświadczeń oraz wypracowywanie wspólnej wiedzy. Uczestnicy pochodzą z obszarów nauki, społeczeństwa obywatelskiego, gospodarki, polityki i administracji. Proces ten zyska publiczną widoczność dzięki publikacjom, panelom dyskusyjnym oraz dialogom obywatelskim. 

Intersektorowe zaangażowanie w obszarze trójstronnym daje możliwość przeprowadzenia wieloaspektowej analizy problemów oraz opracowania rozwiązań na rzecz transnarodowego wzmocnienia demokracji. 

Przebieg: 
Projekt realizowany jest przez trzy lata (2025–2027) i każdego roku poświęcony jest innemu tematowi. 

Punkty nacisku / obszary napięć