»Rok 1968: Warszawa – Berlin« (Berlin)

12 czerwca 2018 w Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie odbyła się dyskusja o roku 1968 w Niemczech i w Polsce. Gośćmi byli Adam Michnik, były opozycjonista i aktywny świadek wydarzeń w Polsce oraz niemiecki historyk, Andreas Nachama. Prowadząca rozmowę Gabriele Lesser, korespondentka niemieckich gazet w Polsce postawiła na początku tezę, że rewolty 1968 roku miały charakter ideowy. Młodych ludzi łączyło to, że buntowali się przeciwko panującemy establishmentowi, nawet jeśli sytuacja na Wschodzie i na Zachodzie Europy i uwarunkowania były z gruntu różne. Protestujący domagali się demokracji, wolności i praw, żądali zniesienia cenzury.

Andreas Nachama podkreślał, że w Niemczech śledzono rozwój wydarzeń w innych krajach na Wschodzie i Zachodzie Europy. W Niemczech Zachodnich protesty kierowały się w przeważającej większości przeciwko byłym nazistom wciąż obecnym w społecznych i instytucjonalnych strukturach oraz przeciwko kapitalizmowi. Filozofią polskiej rewolty studenckiej było wyrzeczenie się przemocy. Studenci domagali się wolności i żądali powrotu walczących o wolność, niewgodnch dla aparatu komunistycznego i relegowanych z uczelni studentów, takich, jak m. in. Adam Michnik.

Przy wszystkich cechach wspólnych i różnicach między rewoltami studenckimi na Wschodzie i na Zachodzie dyskutujący stwierdzili, że stanowiły one dla Niemiec swioistego rodzaju wyzwolenie a dla Polski miały fatalne skutki. W Niemczech doprowadziły w dłuższej perspektywie do liberalizacji społeczeństwa niemieckiego i rozprawiania się z okresem nazizmu. W Polsce punkt wyjścia stanowiła antysyjonistyczna kampania komunistycznej władzy, wywołana przez I. Sekretarza Partii, Władysława Gomułkę, który w swojej przemowie potępił Adama Michnika jako wichrzyciela podkreślając przy tym jego żydowskie pochodzenie. Kampania ta doprowadziła do ożywienia antyżydowskich nastrojów i antysemityzmu i miała ogromny wpłw na społeczeństwo polskie po 1968 roku.

Partnerzy: Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie (CBH) Instytucja finansująca: Płnomocnik Rządu Federalnego ds. Kultury i Mediów (BKM) i CBH

Kontakt: Zofia Wóycicka, Centrum Badań Historycznych