ePapiery/ePublikacje

Utworzenie Europejskiej Wspólnoty Politycznej w 2022 r. było reakcją na historyczne i geopolityczne wyzwanie związane z pełnoskalową inwazją Rosji na Ukrainę. Od tego czasu EWP wzbudziła pewne zainteresowanie w europejskich stolicach, ale pozostaje jeszcze wiele do zrobienia, aby wykorzystać jej potencjał. Wspólne i elastyczne zaangażowanie Trójkąta Weimarskiego w EWP – we współpracy z krajami organizującymi spotkania – byłoby korzystne dla obu formatów międzynarodowych. Pomogłoby to utrzymać multilateralizm w Europie i nadać ramom EWP silniejszą orientację strategiczną.

Po początkowych wątpliwościach wobec zaskakującej inicjatywy prezydenta Emmanuela Macrona większość przywódców europejskich wyraziło swoje poparcie dla Europejskiej Wspólnoty Politycznej. Było tak również w przypadku Austrii, która – kiedy okazało się, że Wspólnota nie jest pomyślana jako alternatywa dla procesu rozszerzenia UE – zareagowała w końcu pozytywnie.

Pięć lat temu Francja i Niemcy podpisały traktat w Akwizgranie. Fundacja Genshagen powołała grupę roboczą, która badała, czy zapowiadane w traktacie innowacyjne zmiany zostały wcielone w życie. Niniejszy dokument prezentuje wyniki pracy grupy roboczej.

Jak umacniać spójność społeczeństw w okresach zmian i przełomów, aby odpowiadać na wyzwania jakie niosą ze sobą zmiany klimatyczne, wojny i migracje, niepokoje polityczne lub konflikty międzypokoleniowe? Czy odporność jest nieodzownym kluczowym elementem na drodze transformacji?

Europejska Wspólnota Polityczna musi jeszcze zostać zweryfikowana. Na razie cele są niejasne, dotychczasowe rezultaty niejednoznaczne. Korzenie wspólnoty leżą zarówno w geopolityce, jak i w polityce integracyjnej. Jej przyszłość zależy od tego, w jakim stopniu kraje UE zaangażują się politycznie w ten projekt, który stanowi zastępczą i elastyczną rezerwę na okres przejściowy.

Niniejszy dokument podsumowuje w kompaktowej formie treść pięciu artykułów, opublikowanych między październikiem 2022 r. a kwietniem 2023 r. w serii online po tytułem „Nareszcie razem dla Europy? Francja i Niemcy po wyborach”.

Europejska Wspólnota Polityczna pozostaje „ruchomym celem” z uwagi na jej dążenia, strukturę i wyniki. Przyszły rozwój Wspólnoty zależy od gotowości uczestniczących w niej państw do uczynienia z niej ważnego instrumentu, który przyczyni się do konwergencji i współpracy w kluczowych sprawach dzielących kontynent. Polska do tej pory zajmowała zdystansowane stanowisko, postrzegając Wspólnotę głównie jako środek spowalniający przystąpienie Ukrainy do UE. Istnieje jednak pewna nadzieja na ożywienie Formatu Weimarskiego po wyborach parlamentarnych w Polsce w październiku 2023 r., pod warunkiem, że Francja i Niemcy włączą Warszawę do rozmów na równych warunkach.

Mimo trzech spotkań na szczycie i ogólnie pozytywnej reakcji uczestników, wartość Europejskiej Wspólnoty Politycznej poddawana jest w wątpliwość. Mnożą się wezwania do konkretnego zdefiniowania jej konstytucji i celów. Przede wszystkim niejasna jest jej pozycja wobec Unii Europejskiej. Mimo tych wszystkich wątpliwości kontynuacja dotychczasowej drogi stanowi prawdopodobnie najlepszą opcję. Dla EWP oznacza to jednak, że musi przyjąć rolę laboratorium pomysłów, aby może pomóc państwom członkowskim w opracowaniu wspólnej strategicznej wizji, dotyczącej ich przyszłego bezpieczeństwa.

While Ukraine’s future accession to the EU seems to be an inevitability, the path towards it is still long – for both Ukraine and the EU. Key questions for the EU agenda are: How should Ukraine’s economy be encouraged and supported, especially in accomplishing compliance -reforms, while simultaneously addressing its wartime needs? What can be done to avoid the trap of delayed accession due to the need for internal reforms in the EU?

While the debates on the internal reforms necessary for EU enlargement have been going on for three decades, Russia’s war against Ukraine, in addition to the conclusions of the Conference on the Future of Europe, recently led the EU, and especially France and Germany, to subject these stakes to a process of intense reconsideration. EU institutions and the member states should strive to approach the various individual measures holistically rather than in isolation – as part of a pooled and coordinated process.

Almost three decades after it was designed to integrate Central and Eastern European countries, the enlargement policy of the European Union (EU) is at a crossroads. Within the EU, there is a broad consensus on the fact that the current enlargement policy is no longer fit for purpose, and yet there is no agreement on the next steps: how fast should the EU proceed with future rounds of enlargement? How should the next waves of accession be sequenced? And crucially, how should enlargement policy be reformed? Considering its past shortcomings and the current challenges that it faces, enlargement policy needs to be fully revamped.

Polsko-francusko-niemiecka grupa robocza ds. kultury na obszarach wiejskich, powołana przez Fundację Genshagen w 2022 r., opublikowała stanowisko „Wzmacnianie kultury na obszarach wiejskich!”.

Contributions from the project #EUmeetsEurope – A Transdisciplinary Approach to European Integration

Wzmocnienie europejskiej wymiany w zakresie wczesnej edukacji kulturalnej przez dialog, budowanie sieci kontaktów, transfer doświadczeń i wiedzy oraz wspieranie partnerstw transgranicznych były celami francusko-niemieckiego sympozjum, które odbyło się 2-3 marca w Pałacu Genshagen z udziałem około 50 ekspertów ze dziedzin sztuki, kultury, pedagogiki, badań naukowych i administracji.

Dyskusja online w formacie „Weimar Plus”, zorganizowana wspólnie przez Austriacko-Francuskie Centrum Zbliżenia w Europie, Euro Créative i Fundację Genshagen, umożliwiła przedstawienie perspektywy austriackiej, francuskiej, niemieckiej i polskiej. Hugues Moret, wysłannik specjalny

Od wyborów w 2021 r. i 2022 r. współpraca francusko-niemiecka wielokrotnie wystawiana była na próbę. Jednakże nawet teraz, w czasie wielkich przemian, można wskazać trzy obszary polityki jako potencjalne części składowe francusko-niemieckiej koncepcji, dotyczącej przyszłości Europy: kwestia rozszerzenia UE, reforma i pogłębienie integracji europejskiej, jak też wzmocnienie roli UE jako podmiotu geopolitycznego. Aby osiągnąć postępy w tych obszarach, Berlin i Paryż muszą dążyć do odzyskania utraconego zaufania europejskich partnerów.

W latach 2020-2022 Fundacja Genshagen wypracowała temat przewodni, w ramach którego badano różne poziomy sąsiedztwa w kontekście europejskim. Skupiono się na pytaniu, jak można wzmocnić sąsiedztwo jako kompetencję w Europie, mając na uwadze sąsiedzkie relacje między jednostkami, społecznościami lub państwami, a także rozwój stabilnej spójności wewnątrz społeczeństw oraz między nimi.

Od początku wojny w Ukrainie stosunki francusko-niemieckie wystawiane są na próbę. Już przed wojną Berlin i Paryż miały problemy z podejmowaniem wspólnych działań, a „punkt zwrotny” w niemieckiej polityce jeszcze bardziej to utrudnia. Podczas gdy Francja stosunkowo dobrze przygotowana jest na nowe wyzwania geopolityczne, Niemcy całkowicie muszą zmienić swoje priorytety. Prowadzi to do tarć we współpracy dwustronnej, ale także w obrębie UE. Nie ma widoków na poprawę; w Brukseli „francusko-niemiecki silnik” postrzegany jest jako model przestarzały.

After the Covid crisis, the war in Ukraine and the unfolding energy crisis are putting the economy of the European Union (EU) in serious difficulty once again. With high inflation rates, gas supply disruptions and the expectation that the European Central Bank (ECB) is set to further increase interest rates, the risk of Europe falling into recession is real. Against this backdrop, the most immediate challenge is to tackle the energy crisis. There will, however, be other important items on the EU’s winter economic agenda. All of these issues will put the EU’s unity to the test. They will require Member States – and, above all, France and Germany – to overcome their divisions and work together to build political compromises.

Europe is experiencing its third geopolitical caesura in less than ten years: in 2014, Russia violated international law and shook the very foundations of the Charter of Paris when it annexed Crimea. Two years later, in 2016, Donald Trump moved into the White House. At the end of June 2016, a majority of UK citizens voted to take Europe’s largest military power out of the European Union (EU). Since 24 February 2022, a war has been raging in Europe – one that Russia is waging against Ukraine. It quickly became clear to the EU Member States that they would have to change their view of their own defence policy. But how can the EU27 manage to improve their military capabilities in a coordinated manner? And what other foreign and security policy instruments must the EU now strengthen in order to restore and guarantee security in Europe on a permanent basis?

W Trójkącie Weimarskim poglądy na temat przyszłego kształtu UE są bardzo rozbieżne. Polski rząd odrzuca dalszy rozwój w kierunku ponadnarodowo-federalistycznej Europy – do czego dążą Francja i Niemcy – oraz konwencję konstytucyjną, która mogłaby utorować drogę do tego celu. Jedynie w zakresie polityki rozszerzenia UE można dostrzec zbliżenie. Partie opozycyjne nie podzielają jednak linii rządu. Przyszły kurs Polski w polityce europejskiej będzie więc w dużej mierze zależał od wyniku wyborów jesienią 2023 roku.

Emmanuel Macron ze swoim proeuropejskim programem został ponownie wybrany na prezydenta. Jednak z powodu braku bezwzględnej większości we francuskim Zgromadzeniu Narodowym i w obliczu silnej eurosceptycznej opozycji prezydentowi będzie teraz trudniej uprawiać politykę europejską niż podczas pierwszej kadencji. Pod rządami Macrona Francja będzie kontynuować swoje zaangażowanie na tym obszarze, czy to w zakresie ożywienia gospodarczego, obrony czy wsparcia dla Ukrainy. Niekoniecznie jednak towarzyszyć temu będzie wezwanie do reformy traktatów UE. Niemiecki rząd musi mieć świadomość, że podczas drugiej kadencji Macron będzie miał mocniej związane ręce w sprawach polityki unijnej, nawet jeśli w wyniku wojny w Ukrainie Europa zyskała jeszcze bardziej na znaczeniu.

Przejmując władzę w grudniu 2021 r., koalicja „sygnalizacji świetlnej” wyznaczyła nowe akcenty w polityce europejskiej. Rząd federalny zdecydowanie opowiada się za ponadnarodowym rozwojem UE, dystansując się od tendencji z czasów Merkel, kiedy preferowano rozwiązania międzyrządowe. Ponadto ma ambicję aktywniej włączyć się w debaty na temat przyszłego rozwoju UE – zarówno w zakresie pogłębiania instytucji i obszarów polityki, jak i rozszerzenia geograficznego.

The conference report “Art and Culture make a Difference. On the Role of Arts and Cultural Education in Rural Areas” summarises the results of the European online conference held in November 2021. The conference brought together researchers from the German Federal Ministry of Education and Research’s (BMBF) funding line “Arts and Cultural Education in Rural Areas” with participants from relevant areas of research and practice to discuss the role of arts and cultural education in rural areas and future prospects across borders.

Der deutsch-französische Literaturpreis wurde von der Stiftung Genshagen (Berlin-Brandenburg) und der Villa Gillet (Lyon) ins Leben gerufen. Seit 2010 wird diese Auszeichnung jährlich mit Unterstützung der Beauftragten der Bundesregierung für Kultur und Medien (BKM) und des französischen Ministère de la Culture verliehen. Je eine Autorin oder ein Autor aus dem deutschen und französischen Sprachraum erhalten den mit 10.000 Euro dotierten Franz-Hessel-Preis.

„Jetzt die Zukunft des Euro vorbereiten!“

„Migration und Zusammenhalt in Europa: Herausforderung, nicht Widerspruch“

„Soziale Dimension Europäischer Politik:
Ein neues Feld deutsch-französischer Verantwortung“

Publikacja zawiera analizy, propozycje i praktyczne przykłady z Francji, Polski, Słowenii, Portugalii i Niemiec, omawiane w ramach cyklu dyskusji prowadzonych w jesieni 2021 roku przez Fundację Genshagen.

W publikacji przedstawiono wyniki badania sondażowego przeprowadzonego w ramach współpracy Fundacji Genshagen, Instytutu Spraw Publicznych (ISP) w Warszawie oraz Fundacji Konrada Adenauera (KAS) w Polsce i Francji. Jego celem była analiza podejścia ludności w Niemczech, Polsce i Francji do Trójkąta Weimarskiego, a także jego znaczenia w Unii Europejskiej (UE).

Five voices from Benin, France, the United Kingdom, Germany, and Belgium provide insights from different perspectives on the debate about how to deal with collection items from colonial contexts in their respective countries. The online publication was created as part of the event series “Academy under Trees”.

Magazyn internetowy „Dwutygodnik”, Instytut Goethego w Warszawie oraz Fundacja Genshagen zaprosili w 2021 roku do lektury tekstów autorek i autorów z Polski i z Niemiec, którzy pisali o ekologii, kryzysie klimatycznym i relacjach między człowiekiem a przyrodą. Szukali nowych form narracyjnych i języków, by uwrażliwić ludzi na potrzeby przyrody.

Trójkąt Weimarski stracił swoją pierwotną rację bytu wraz z przystąpieniem Polski do UE, a następnie nie zdołano wyznaczyć dla niego nowych jasnych celów. Obecnie Trójkąt cierpi także z powodu silnych wewnętrznych konfliktów interesów i wartości. Należy je pilnie przezwyciężyć i określić nowe, aktualne cele dla Trójkąta. Tylko wtedy Francja, Polska i Niemcy będą mogły wspólnie przejąć konstruktywną rolę lidera w UE i odpowiedzialność za Europę w przyszłości.

Współpraca na płaszczyźnie kultury i społeczeństwa obywatelskiego uzupełniała w ostatnich latach więzi polityczne między Niemcami, Francją i Polską – nie zmieniając ich jednak zasadniczo. Kontakty kulturalne w ramach Trójkąta Weimarskiego nie są wykorzystywane zgodnie z możliwościami, jakie mogłyby dawać. Dzieje się tak pomimo faktu, że to właśnie to forum mogłoby przyczynić się do powstania wspólnej świadomości w zakresie historii tych trzech krajów i ich roli w integracji europejskiej. Aby to osiągnąć, należałoby skonsolidować stałe formy współpracy kulturalnej, ukierunkowane na młodzież i podmioty lokalne, a także sprzyjać mobilności między trzema państwami.

Potencjał Trójkąta Weimarskiego przysłoniły w ostatnich latach spory polityczne. Mimo wszelkich politycznych i ideologicznych napięć format zachowuje jednak swoją użyteczność w polityce europejskiej. Mógłby zostać wykorzystany do wzmocnienia zdolności do działania Unii Europejskiej, a także jej odporności i spójności. Wymaga to jednak postrzegania występujących różnic zdań jako zachęty do wspólnego poszukiwania rozwiązań.

Trójkąt Weimarski mógłby wygenerować dla Niemiec wartość dodaną w polityce europejskiej. Jego ramy trójstronne dobrze nadają się do realizacji trzech ważnych niemieckich celów: zapewnienia spójności europejskiej, poprawy legitymizacji niemieckiej – względnie niemiecko-francuskiej – polityki europejskiej oraz ułatwienia trudnych procesów decyzyjnych. Doświadczenia trzech dekad współpracy weimarskiej nakazują jednak zachować ostrożność. Trójkąta nie należy przeładowywać, ale powinno się go wypełnić treścią, wyznaczając konkretne priorytety.

W obecnej sytuacji Unia Europejska potrzebuje poszerzenia grona państw będących jej siłą napędową, a Polska jest naturalnym partnerem dla Francji i Niemiec w Europie Środkowej. Z perspektywy francuskiej Trójkąt Weimarski jest formułą o zasadniczym znaczeniu w kwestiach bezpieczeństwa i obrony po brexicie, a powinien być także narzędziem do współpracy gospodarczej i przemysłowej na rzecz Europejskiego Zielonego Ładu; jest on wreszcie jednym z forów, na których można realizować geopolityczne ambicje Europy w dziedzinie autonomii strategicznej.

Główne początkowe zadanie Trójkąta Weimarskiego - ułatwienie reintegracji Polski z europejskimi strukturami politycznymi - zostało zrealizowane. Poza tym jednak, w ciągu 30 lat istnienia Trójkąt nie odgrywał znaczącej roli w programach polityki zagranicznej Polski, Niemiec ani Francji. Perspektywy na ewentualne ożywienie tego formatu są niewielkie, ponieważ ostatnie rozbieżności polityczne między tymi trzema krajami utrudniają osiągnięcie konsensusu w sprawie konkretnych działań politycznych. Niemniej jednak Trójkąt zyskał wartościowy aspekt społeczny w postaci wielu godnych uwagi inicjatyw kulturalnych i artystycznych, które można i należy rozwijać.

W najnowszym wydaniu serii publikacji „Genshagener Papiere” Florent Marciacq i Tomasz Żornaczuk analizują rolę Polski, Niemiec i Francji w odniesieniu do Bałkanów Zachodnich – oraz to, w jaki sposób współpraca tych trzech państw w ramach Trójkąta Weimarskiego może wzmocnić stabilność i zmiany polityczne w tym regionie oraz wesprzeć jego zbliżenie do UE.

The conference report "Music, Media, Arts Education. A Pan-European Exchange of Views on Research, Practice and Musical Education in the Digital Age" summarises the results of the online European conference held in November 2020. The conference brought together researchers from the German Federal Ministry of Education and Research's (BMBF) funding line "Digitisation in Arts and Cultural Education" with actors from music education, research and practice throughout Europe.

Publikacją online „Kultura w czasach koronawirusa. Relacje z Niemiec, Francji i Polski”, Fundacja Genshagen chciałaby przyczynić się do tego, że również podczas trwania pandemii Covid-19 przedstawiciele środowisk kultury w Europie prowadzą dialog i wymieniają się informacjami.

Niniejsza edycja stanowi zbiór dziesięciu krótkich artykułów, które zostały opublikowane online w okresie od kwietnia do września 2020 r. w ramach zainicjowanej przez Fundację Genshagen serii pod tytułem „Acting European? The European Union and the Weimar Triangle in the Coronavirus Crisis”. Celem cyklu było przedstawienie reakcji politycznych i możliwych sposobów radzenia sobie z długofalowymi skutkami pandemii spowodowanej koronawirusem, zarówno w krajach Trójkąta Weimarskiego, jak i na szczeblu UE.

W tym artykule Hans Kundnani i Michał Kuź szczegółowo przyglądają się przyszłości Zachodu w burzliwych na całym świecie politycznie czasach. Po przedstawieniu różnych koncepcji „Zachodu”, badają oni wewnętrzny i zewnętrzny wymiar kryzysu, przez który ich zdaniem przechodzi obecnie zachodnia wspólnota wartości. Trzy państwa Trójkąta Weimarskiego w swoich wzajemnych relacjach odzwierciedliły niektóre z linii konfliktu tego kryzysu. Tylko jeśli Niemcom, Francji i Polsce uda się pokonać dzielące je różnice, Trójkąt Weimarski będzie mógł przeciwdziałać grożącej nam fragmentacji Zachodu, którą autorzy uważają za możliwy scenariusz na przyszłość.

The coronavirus crisis is a moment of truth for the EU. In this final paper of our “Acting European?” series, we argue that the EU and its member states should resist falling victim to a return to national solutions and instead train their “European reflex”. We show this by focusing on three categories that we believe are key to European integration: sovereignty, solidarity and freedom. Only if the EU manages to breathe new life into these principles will it be able to emerge stronger from the crisis.

After a bumpy start, the EU has drawn up a comprehensive response to the global Covid-19 pandemic by activating multilateral forums and providing assistance to third countries in need. If EU decision-makers can avoid the instinct of withdrawal that occurred during the sovereign debt crisis a decade ago, the coronavirus crisis also offers an opportunity for the Union to enhance its support for its neighbourhood and the Global South and, in so doing, to increase its global standing in a new geopolitical environment.

The foreseeable economic recession calls for a collective European response in a spirit of solidarity into which France and Germany have injected fresh impetus. However, beyond financial commitments and corresponding mechanisms, European solidarity must be backed by a strong and tangible political commitment in order to shape public opinion as well as a geopolitical strategy.

The notion of national sovereignty has regained importance in recent years, both on the international stage and within the EU. The current coronavirus crisis appears, at least at first sight, to be another example of the comeback of strong nation states. However, on closer inspection, a more nuanced picture emerges: as nation-state action is becoming increasingly ineffective in the medium and long term, the need for European (shared) sovereignty is being reinforced.

The coronavirus crisis is accelerating a paradigm shift in European integration. Freedom as the organising principle of the EU was in retreat even before the pandemic when liberalisation, openness and liberal democracy came under strain in many countries. Restrictions imposed to tackle Covid-19 are reinforcing this trend. Concerns that some of these restrictions may remain in place beyond the pandemic are legitimate, particularly in the case of countries that are abusing the crisis to achieve autocratic overreach. The EU will need to find new ways to defend its legal order based on freedom.

The coronavirus crisis has affected the countries of the Weimar Triangle to varying degrees. Bilateral relations between Germany and Poland as well as Germany and France have been strongly influenced by border closures, which have led to tensions between the countries. Although Franco-German relations seem to be gaining momentum after years of relative gridlock, the lack of Franco-Polish cooperation as well as common initiatives led to the complete invisibility of the Weimar Triangle. At this point, new ways of thinking are urgently needed if the Triangle is to fulfil its raison d’être.

Germany is emerging from the first phase of the pandemic with some scars, but broadly in good shape. Like most European countries, it was late in addressing the threat posed by the virus and in “thinking European” in its response. Its six-month EU presidency starting in July is bound up with unique challenges as re-opening internal borders and restarting the European economy may well determine whether the Union can hold together. In order to drive the EU’s economic and social recovery forwards, Berlin needs to present a compelling vision for a green and digital post-pandemic Europe worth striving for.

France is one of the countries that has been worst affected by Covid-19 in the European Union, pushing its healthcare system and its economic resilience to the brink. The current crisis rapidly put the government under severe pressure and once again tested French citizens' confidence in the executive. The French approach to this multidimensional crisis, which has had a strong European focus so far, could also be an opportunity for the government to inject fresh impetus into the country's European policy and to help strengthen the European Union as an actor in the current crisis.

The Covid-19 pandemic has hit Poland in a difficult period. The issue of postponing the presidential election, originally scheduled for 10 May, has led to significant tensions in an already deeply polarised political scene. While decision-makers were quick to introduce restrictive measures, they have questioned the efficacy of the solutions to the Covid-19 crisis proposed by the EU. However, in spite of the political rhetoric of self-sufficiency, Poland needs greater EU solidarity, especially when it comes to economic challenges.

Beyond its immediate effects as a global health crisis, the Covid-19 pandemic poses manifold political and economic challenges for the EU and its member states. Previous crises have shown that the EU's crisis management is dominated by intergovernmentalism and often limited to damage control. Nevertheless, common institutions and procedures such as those of the eurozone offer clear added value for the limited capacities of each member state and will make a difference in the long run.

Na początku lutego 2020 r. prezydent Francji Emmanuel Macron po raz pierwszy podczas swojej kadencji odwiedził Polskę. Wizyta ta była między innymi reakcją na znaczące pogorszenie relacji między Paryżem a Warszawą w ciągu ubiegłych lat i koncentrowała się na staraniach o nadanie nowej dynamiki stosunkom dwustronnym między oboma państwami. Odnosząc się do tego wydarzenia, Jérôme Heurtaux, Elsa Tulmets i Paweł Zerka w kompleksowy sposób naświetlają aktualny stan stosunków polsko-francuskich, określanych często jako najsłabsza strona Trójkąta Weimarskiego, i przedstawiają konkretne propozycje ożywienia tych relacji.

Die Stiftung Genshagen veröffentlicht das Märchen Sara und Josef im verfluchten Wald, das von Schülerinnen und Schüler einer Brandenburgischen Willkommensklasse geschrieben und illustriert wurde. Das Buch entstand im Rahmen einer Kunst- und Schreibwerkstatt der Stiftung Genshagen und erscheint in gebundener Ausführung und als E-Book im Verlag Heilbronn.

Die Stiftung Genshagen veröffentlicht den Gedichtband "Die neuen Jahreszeiten", der im Rahmen einer Musik-Poesie-Werkstatt entstanden ist, die in Zusammenarbeit mit dem Haus für Poesie und dem Verein MitMachMusik - ein Weg zur Integration e.V. realisiert wurde. Der Gedichtband enthält Gedichte, Spoken-Word-Texte und Kompositionen von brandenburgischen Jugendlichen mit und ohne Fluchterfahrung.

Fundacja Genshagen i Narodowe Centrum Kultury (wyd.) Edukacja kulturalna jest w Polsce i w Niemczech tematem obecnym we wszystkich dziedzinach życia kulturalnego i społecznego. Jest wspierana zarówno przez instytucje publiczne, jak i inicjowana i realizowana przez przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego. Obserwując wielorakie zmiany, jakie zaszły w dziedzinie edukacji kulturalnej w ostatnich latach, można dostrzec różnice i specyficzne cechy szczególne, ale również wiele podobieństw między Polską a NIemcami. Dla Fundacji Genshagen i Narodowego Centrum Kultury stanowiło to impuls do opublikowania tego pierwszego w kontekście polsko-niemieckiego sąsiedztwa wyboru tekstów i analiz o edukacji kulturalnej.

Wolfgang Schneider, Jean-Pierre Saez, Marie-Christine Bordeaux, Christel Hartmann-Fritsch (wyd.) Na przykładzie Niemiec i Francji badacze i podmioty działające na polu edukacji kulturalnej pokazują w tej dwujęzycznej, ponadnarodowej publikacji, jaką wartość i jakie znaczenie ma edukacja kulturalna w kontekście współpracy ponadgranicznej. Przedstawiają aktualne dyskursy, informują o udanych modelach i projektach, o przeszkodach i wyzwaniach.

9. publikacja z serii Genshagener Noten dokumentuje i analizuje działania podejmowane w 2017 r. w ramach europejskiego cyklu wydarzeń „Na granicach przyszłości”. Celem cyklu jest konfrontacja z wyzwaniami i wizjami przyszłości współżycia na poziomie europejskim z perspektywy działaczy kultury, artystów i młodego pokolenia – zarówno pod względem teoretycznym, jak i praktyki artystycznej.

W maju 2018 roku Fundacja Genshagen we współpracy ze Stowarzyszeniem Willa Decjusza i Dialogues en humanité zajmowała się tematem "Europa granic" w ramach europejskiego cyklu "Akademia pod Drzewami". Genshagener Note nr 10 dokumentuje wymianę poglądów na temat tego, w jaki sposób sztuka i kultura mogą przyczynić się do urzeczywistnienia w przyszłości marzenia o otwartej Europie. Artyści, pracownicy sektora kultury i przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego z Niemiec, Francji, Polski, Włoch, Szwecji, Irlandii, Wielkiej Brytanii i Izraela mogli podzielić się swoimi doświadczeniami i debatować, czy i w jaki sposób za pomocą sztuki można przezwyciężać granice.

Z okazji 25-lecia powołania Trójkąta Weimarskiego wspólnie obradowały w Genshagen niemiecko-francuska grupa refleksyjna i niemiecko-polska Grupa Kopernika. We wspólnej informacji opublikowanej po tym posiedzeniu uczestnicy sformułowali polsko-francusko-niemiecki apel o wzmocnienie spójności Europy poprzez wspólne inicjatywy.

Against the backdrop of the need for deep reflection on how the European Union should engage its Partners to the East, the Genshagen Foundation established a trilateral working group of experts in 2017.

Ósmy numer Genshagener Note zawiera dokumentację spotkania „Na granicach przyszłości”, obejmującego laboratorium nomadyczne (trójstronny artystycznyprojet wymiany młodzieży) i europejskie seminarium. Spotkanie odbyło się w listopadzie 2017 r. w Fundacji Genshagen. Zainicjowane wspólnie z francuskim partnerem Observatoire des politiques culturelles zapoczątkowało cykl spotkań poświęconych roli i wkładowi sztuki, sektora kultury oraz Edukacji Kulturalnej w procesy integracji i partycypacji społecznej.

The eighth Genshagener Note documents the European project “On the Threshold of the Future”, which took place with a Nomad’s Lab (a trilateral artistic youth exchange project) and a European seminar in November 2016. Initiated in cooperation with the French partner Observatoire des politiques culturelles, the conference marked the start of a European series of seminars which address

Z okazji 25-lecia powołania Trójkąta Weimarskiego wspólnie obradowały w Genshagen niemiecko-francuska grupa refleksyjna i niemiecko-polska Grupa Kopernika. We wspólnej informacji opublikowanej po tym posiedzeniu uczestnicy sformułowali polsko-francusko-niemiecki apel o wzmocnienie spójności Europy poprzez wspólne inicjatywy.

Z okazji 25-lecia powołania Trójkąta Weimarskiego wspólnie obradowały w Genshagen niemiecko-francuska grupa refleksyjna i niemiecko-polska Grupa Kopernika. We wspólnej informacji opublikowanej po tym posiedzeniu uczestnicy sformułowali polsko-francusko-niemiecki apel o wzmocnienie spójności Europy poprzez wspólne inicjatywy.

„Wspólnie podjąć inicjatywę –uczynić Europę ponownie silną:polsko-niemiecko-francuski apel“

Die Bestandsanalyse im Jahr des 25. Jubiläums des Weimarer Dreiecks fällt ernüchternd aus. Doch angesichts der elementaren Herausforderungen der Europäischen Union müssen neue, ambitionierte und zugleich realistische Ziele für das Dreieck bestimmt werden, die der schwierigen Situation in Europa Rechnung tragen.

Co dwa lata w ramach cyklicznego wydarzenia „Akademia pod Drzewami“ Fundacja Genshagen inicjuje dyskusje o ważnych dla społeczeństwa zagadnieniach rozpatrując je z perspektywy kultury i sztuki. 27 maja 2016 roku Akademia zajmowała sie tematem „Co wolno sztuce? O wolności sztuki i powrocie religijności”. W Genshagener Note nr 7 znajdziecie Państwo obok tekstu wprowadzającego o cenzurze sztuki we Francji także wywiady umożliwiające wgląd w tę debatę w sześciu europejskich krajach.

Szóste wydanie „Genshagener Note“ dokumentuje wydarzenie „Epoka pamięci – o kulturze pamięci w społeczeństwach migracyjnych” zorganizowane przez Fundację Genshagen we współpracy z Niemieckim Związkiem Ludowym Opieki nad Grobami Wojennymi (Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e. V.). Dyskusja miała miejsce 8 października 2015 i zapoczątkowała nowy cykl wydarzeń Fundacji Genshagen zatytułowany „Nieco inny dialog”.

Mit dem zweiten Positionspapier „Europa am Scheideweg: Die Sicherheits- und Verteidigungspolitik braucht deutsch-französische Initiativen“ führt die Deutsch-französische Reflexionsgruppe ihre gemeinsame Arbeit fort und plädiert für gemeinsame deutsch-französische Initiativen im Bereich der europäischen Sicherheits- und Verteidigungspolitik.

Mit dem ersten Positionspapier „Frankreich, Deutschland und die Europäische Union am Scheideweg: Überlegungen für einen Neuanfang“ verortet sich die Deutsch-französische Reflexionsgruppe zunächst in der Debatte über Europa und stellt ihre Wahrnehmung der aktuellen politischen Lage zur Diskussion.

Od 2005 r. kiedy Francja i Holandia odrzuciły Traktat Konstytucyjny Unii Europejskiej, wygląda na to, że debata o politycznej Europie stanęła w martwym punkcie. Polityczni decydenci obawiają się, że znaczące propozycje zmian będą prowadzić do dalszego i fatalnego dla europejskiego procesu integracji odrzucenia przez obywateli.

Czwarte wydanie „Genshagener Noten” poświęcone zostało międzynarodowemu spotkaniu „Sztuka na ratunek: Romowie w Europie – Akademia pod drzewami”, które odbyło się w dniach od 11 do 13 września 2014 r. w Pałacu i Parku Genshagen.  „Akademia pod drzewami” została zorganizowana przez Fundację Genshagen we współpracy z Fundacją Hildegard Lagrenne ds. edukacji, inkluzji i uczestnictwa Sinti i Romów w Niemczech.

Celem publikacji „Genshagener Papiereˮ jest cofnięcie się o krok do tyłu od aktualnych wydarzeń na Ukrainie i zastanowienie się nad wnioskami, jakie Europejczycy powinni wyciągnąć z kryzysu, który dla wielu był zaskoczeniem.

Począwszy od końca 2010 roku Arabska Wiosna wywarła duży wpływ na kraje położone na południu Morza Śródziemnego i konfrontując je z narzucającymi się wyzwaniami w zakresie bezpieczeństwa, energii i gospodarki.

Drugie wydanie „Genshagener Noten” jest poświęcone niemiecko-francuskiemu sympozjum „Sztuka i język”, które odbyło się 22 i 23 maja 2013 w Pałacu Genshagen. Zostało ono zorganizowane przez Fundację Genshagen we współpracy z Fundacją Hippocrène. Obu fundacjom przyświecał wspólny cel: długofalowe i trwałe wymacnianie pracy na rzecz Europy środkami i językiem sztuki. W roku jubileuszowym 2013, w którym w Niemczech i we Francji zostało przypomniane podpisanie Traktatu Elizejskiego sprzed pięćdziesięciu lat i jego dalekosiężne następstwa, uczestnicy pragnęli sformułować niemiecko-francuskie wezwanie do pielęgnowania kulturalnej różnorodności Europy.

W trzecim numerze „Genshagener Noten“ zaprezentowane zostały rezultaty konferencji „Platforma Teatralna – przełom w sztukach performatywnych”, która odbyła się w dniach od 10 do 12 czerwca 2013 r. w Pałacu Genshagen.  Konferencja stanowiła kontynuację formatu „Platforma Edukacji Kulturalnej”, który Fundacja Genshagen realizuje co roku we współpracy z Pełnomocnikiem Rządu Federalnego ds. Kultury i Mediów (Referat Edukacji Kulturalnej), w celu szukania innowacyjnych koncepcji dla upowszechniania kultury i sztuki.  Platforma po raz pierwszy poświęcona została kwestii związanej z upowszechnianiem kultury w zakresie teatru i tańca.

Od chwili stworzenia nowego rządu federalnego Niemiec aż do następnych krajowych wyborów we Francji i w Niemczech w roku 2017 otworzyła się przestrzeń do debaty nad pilnie potrzebnymi niemiecko-francuskimi impulsami dla kształtowania Europy.

Drugi tom Genshagener Schriften „Warsztat porozumienia. Niemiecko-francuskie procesy komunikacyjne i decyzyjne w polityce europejskiej” ukazał się w maju 2013 r. i był wynikim dwuletniego projektu badawczego Fundacji Genshagen, Niemieckiego Towarzystwa Polityki Zagranicznej i Université Cergy-Pontoise. W dziesięciu studiach przypadku autorzy z obu krajów analizują przebieg i czynniki sukcesu niemiecko-francuskiej komunikacji na czterech centralnych polach działania polityki europejskiej.

Instytucjonalizacja dwustronnej współpracy pomiędzy Niemcami i Francją osięgnęła jedyny w swoim rodzaju poziom w historii stosunków międzynarodowych. Stanowi wyraz chęci obu krajów do stworzenia nowej formy rządów, która jest usytuowana w europejskim wielopoziomowym systemie pomiędzy narodową a europejską płaszczyzną.

W niniejszej publikacji chodzi o kluczowe pytania o obszary bezpieczeństwa i handlu centralne dla stosunków transatlantyckich. Czym powinny wyróżniać się trwałe związki polityki bezpieczeństwa i handlu między Europą i USA?  Jak duże są możliwości w czasach ograniczonych zasobów finansowych? Na jak wiele gotowe są rządy europejskich krajów? Przede wszystkim Niemcy i Francja jako motor europejskiej integracji i państwa rozstrzygające w kwestii przezwyciężania kryzysu euro, nie unikną ustosunkowania się do tych pytań.

50-ta rocznica podpisania Traktatu Elizejskiego 22 stycznia 2013 stwarza odpowiednią okazję, by przyjrzeć się stosunkom niemiecko-francuskim w Europie. Skutki przełomu z 1989 roku dotyczyły nie tylko na globalnego i europejskiego poziomu. Także stosunki niemiecko-francuskie stanęły w obliczu nowych i znaczących wyzwań.

Żeby pokonać przepaść między możliwościami działania w ramach polityki bezpieczeństwa i obrony z jednej strony i ekonomicznym znaczeniem UE z drugiej, w dyskusjach ponownie pojawia się pomysł utworzenia europejskiej armii. W swoim artykule Claudia Major analizuje warunki potrzebne do stworzenia europejskiej armii. Podejmuje również kwestię tego, jak sensowna i realistyczna jest ta koncepcja dzisiaj i jakie można przedstawić scenariusze rozwoju.

Pierwsze wydanie „Genshagener Noten" poświęcone jest sympozjum „Sztuka przekazu-przekaz sztuki” oraz nagrodzie Pełnomocnika Rządu Federalnego ds. Kultury i Mediów w dziedzinie Edukacji Kulturalnej 2012 i ma formę reportażu. Kolejne publikacje z serii „Gensahagener Noten” prezentować będą stanowiska na wybrane tematy lub poszczególne projekty.

Europa przechodzi kryzys tożsamości. W obliczu aktualnego zarządzania kryzysowego bledną podstawowe idee jedności europejskiej, osoby decydujące na płaszczyźnie politycznej pozwalają prowadzić się narodowym egoizmom zamiast dostarczać jasne wskazówki, co powoduje, że obywatele z coraz mniejszym zrozumieniem podchodzą do integracji europejskiej. Jednak Europa nadal jest w stanie odwrócić tendencję spadkową. Do tego niezbędne jest, by wykorzystała kryzy jako szansę na nowe zdefiniowanie się jako europejski projekt przyszłości oraz by sformułowane zostały ponownie jej priorytety. Jasne jest, że żadne państwo członkowskie UE nie jest w stanie wyjść z kryzysu podążając samotnie własną drogą.

W ramach II Forum Dialogu Niemiecko-Francuskiego Fundacji Genshagen na temat: „Migracja i integracja: wyzwania krajowe- perspektywa europejska” Fundacja Genshagen oraz Instytut Montaigne'a zleciły sondaż niemiecko-francuski, którego wyniki zostaną zaprezentowane w 8 wydaniu Genshagener Papiere.

Zarządzanie kryzysowe Unii Europejskiej znajduje się w krytycznej fazie. Aby pozostać wierną swojej tożsamości cywilno-wojskowej, UE musi sprostać zadaniu zapewnienia solidnej podstawy do funkcjonowania Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony oraz niedawno utworzonej  Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych. Najnowsza inicjatywa państw Trójkąta Weimarskiego: Francji, Niemiec i Polski dała nowe impulsy do rozwoju kompleksowej strategii zarządzania kryzysowego.

7 lutego 2011 roku szefowie państw Trójkąta Weimarskiego- Bronisław Komorowski, Angela Merkel i Nicolas Sarkozy spotkali się w Warszawie, by rozmawiać na temat przyszłości współpracy trójstronnej, zwłaszcza w obszarze Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. Ministrowie ds. europejskich tych trzech krajów obradowali blisko rok wcześniej. Wówczas rozmowy dotyczyły perspektyw wspólnej strategii gospodarczej dla Europy oraz polityki klimatycznej. Czy na tym polu Trójkąt Weimarski może odegrać istotną rolę? Jego cel z 1991 roku, czyli wprowadzenie Polski i młodych demokracji z Europy Środkowo-Wschodniej do Unii Europejskiej, został dawno osiągnięty. Jakie impulsy dla Europy może wygenerować zatem współpraca między Polską, Francją i Niemcami?

Publikacja powstała w nawiązaniu do konferencji pt. „Bolonia 2020. Ku przyszłości Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego“, która odbyła się w kwietniu 2010 roku w Pałacu Genshagen. Konferencja zorganizowana została przez Fundację Genshagen oraz Centrum Bolońskie Konferencji Rektorów Szkół Wyższych z udziałem Konferencji Rektorów z Polski i Francji.

Niniejsza publikacja powstała w powiązaniu z konferencją „Grupa robocza Trójkąta Weimarskiego - europejskie rozmowy eksperckie”, którą zorganizowała Fundacja Genshagen wspólnie z Fundacją im. Friedricha Eberta oraz polsko-niemieckim magazynem DIALOG. Dziedzina energii i zrównoważonego rozwoju daje wiele możliwości na ożywienie kooperacji w ramach Trójkąta Weimarskiego, zwłaszcza w kontekście najnowszych deklaracji liderów politycznych z Niemiec, Francji i Polski o woli zacieśniania trójstronnej współpracy.

Niniejsza publikacja jest owocem konferencji: „UE-NATO-Rosja: dawni konkurenci na drodze do globalnego partnerstwa w zakresie polityki bezpieczeństwa". Konferencja została zorganizowana jesienią 2010 roku w Warszawie przez Fundację Genshagen oraz Fundację im. Friedricha Eberta we współpracy z Demos Europa w ramach projektu „Sieć współpracy Trójkąta Weimarskiego - europejskie rozmowy eksperckie“.

Zarówno w Niemczech, jak i we Francji coraz wyraźniej mówi się o potrzebie nowego początku w stosunkach dwustronnych. Stosunki niemiecko-francuskie nadal charakteryzuje infrastruktura wywodząca się z czasów pojednania między tymi krajami, co jest anachronizmem w dobie globalizacji gospodarki światowej i towarzyszącej jej „fragmentacji” na płaszczyźnie społecznej i regionalnej.

Pierwszy numer publikacji z serii Genshagener Papiere ukazał się bezpośrednio przed niemiecko-francuskim posiedzeniem Rady Ministrów, które było pierwszym posiedzeniem od momentu wejścia w życie Traktatu Lizbońskiego i prezentuje rekomendacje polityczne dla odnowy stosunków niemiecko-francuskich w Europie autorstwa ekspertów z obydwu krajów.